حضانت
این مقاله توسط کاربر :HAFEZI در حال ویرایش می باشد.
حضانت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نگهداری و مراقبت از فرزندی که به سن بلوغ نرسیده و فرزندی که رشید نیست و فرزندی که مجنون است، می باشد.در نظر فقیهان شیعه حضانت تا دو سالگی به عهده مادر است چه دختر و چه پسر و پس از این مدت به عهده پدر خواهد بود.اماحضانت برای فرزندان دختر تا هفت سالگی نیز عنوان شده است. مدت حضانت با رسیدن فرزند به سن بلوغ پایان می یابد و بعد از این فرزند به اختیار خود می تواند نزد هرکدام از پدر یا مادر بخواهد زندگی کند.
لغت شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کلمه حضانت از ریشه عربی حضن با فتح حا می باشد،[۱]زیر پر و بال گرفتن،[۲]در بر گرفتن،[۳]در دامن خود پروردن،[۴]پرستاری کودک آمده است.[۵]
مفهوم حضانت در اصلاح فقهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
شهید اول در تعریف حضانت می گوید حضانت به معنای نگهداری از فرزند نابالغ و مجنون به منظور مراقبت و نگهداری و تربیت فرزند و سایر مصالح آنان. [۶] خوانساری حضانت را سرپرستی و حفظ و نگهداری فرزند و تربیت و تمیز کردن او و لباس های او بیان می کند. [۷]
حق حضانت و مدت آن[ویرایش | ویرایش مبدأ]
شهید اول قائل به استحقاق مادر به نگهداری فرزند چه دختر و چه پسر تا مدت شیردهی است تا دو سالگی [۸]و تا 7 سالگی برای فرزندان دخترو حتی تا 9 سال مادر می تواند این حق را داشته باشد [۹]مشروط به این که ازدواج نکند. [۱۰]اما در صورت ازدواج مادر، حضانت برعهده پدر خواهد بود.[۱۱] طبق نظر وی در مدت شیردهی مادر به فرزند، مادر می‌تواند اجرت دریافت کند[۱۲] البته در موارد غیر از شیردهی مخارج مربط به طفل باید توسط پدر پرداخت شود.[۱۳] خوانساری قائل به حضانت مادر بر طفل شیر خوار است و وظیفه اوست و حق گرفتن اجرت را ندارد[۱۴] و همچنین برای شستن لباس و پخت و پز و نگهداری حق دریافت اجرت را ندارد [۱۵]البته تهیه وسایل شست و شو و یا خورد و خوراک بر عهده پدر است.[۱۶] طبق نظر همه فقها حضانت تا سن بلوغ می باشد[۱۷] و بعد آن حاضن هیچ وظیفه ای نخواهد داشت. [۱۸]
حضانت در قانون ایران[ویرایش | ویرایش مبدأ]
طبق قوانین ایران در صورت فوت پدر خانواده ،نگهداری فرزند با مادرش است و اگر دادگاه مادر را رد صلاحیت کند، حضانت به کس دیگری داده می شود.[۱۹] قانون گذار ایران سن حضانت فرزند نزد مادر را 7 سال مقرر نموده است و فرقی بین پسر و دختر قائل نشده است.[۲۰] در این قوانین اشره به این مطلب نیز شده که مخارج فرزند در حضانت تماما به عهده پدر و جد پدریست [۲۱] و اگر حضانت به عهده هریک از پدر یا مادر باشد ،نمی توانند از سرپرستی خودداری کنند.[۲۲] در قانون ایران نیز مانند فقه سن حضانت تا سن بلوغ می باشد.[۲۳]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ معین،ص595
- ↑ معین،ص595
- ↑ معین،ص595
- ↑ معین،ص595
- ↑ معین،ص595
- ↑ شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام ج8 ص421
- ↑ خوانساری،جامع المدارک، ج4، ص472
- ↑ شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام ج8 ص421
- ↑ شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام ج8 ص421
- ↑ شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام ج8 ص421
- ↑ شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام ج8 ص421
- ↑ شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام ج8 ص421
- ↑ شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام ج8 ص421
- ↑ خوانساری،جامع المدارک، ج4، ص472
- ↑ خوانساری،جامع المدارک، ج4، ص472
- ↑ خوانساری،جامع المدارک، ج4، ص472
- ↑ شهید ثانی،الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، ج5، ص463
- ↑ شهید ثانی،الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، ج5، ص463
- ↑ ماده43
- ↑ مدنی،ماده1169
- ↑ مدنی،ماده 1199
- ↑ مدنی،ماده1172
- ↑ مدنی،ماده1169
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- شهید ثانی،مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام،موسسه معارف اسلامیه،قم،1413ه.
- موسوی خوانساری،سیداحمد،جامع المدارک فی شرح المختصر النافع،تهران،بی جا،1355.
- شهید ثانی،الروضه البهیمه فی شرح اللمعه الدمشقیه،نشر داوری،قم،1410ق.
- ماده 43 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391.
- قانون مدنی ایران اصلاحی 1382.