موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق (کتاب)
موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق عنوان کتابی است که به بررسی فقهی اختلالات روانی و تأثیرات فقهی و حقوقی آن در مواجه با مکلف می‌پردازد. اختلالات روانی از دیدگاه روانپزشکی، طبقه‌بندی آن، بررسی جنون، ابعاد فقهی و حقوق و نقش آن در حقوق موضوعه از مهمترین مباحث این اثر می باشد. این کتاب نوشته حمید ستوده است که توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار و با همکاری مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی در سال ۱۳۹۹ش چاپ و منتشر شده است.
ضرورت و جایگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در فقه شیعه، وجود عقل در انسان از شرایط عمومی تکلیف است و در مسائل فقهی و مسئولیت‌های حقوقی تأثیرگذار است؛ در مقابل، جنون و اختلالات عقلی، ممکن است در نتایج اعمال عبادی و حقوق افراد تأثیر بگذارد و موجب کاهش یا فقدان مسئولیت کیفری یا ابطال آثار عبادی شود.[۱]
امروزه با پیشرفت روانپزشکی، مفهوم جنون از حالت بسیط خود خارج و مراتب مختلفی از آن، شناخته شده و تطبیق اختلالات و بیماری‌های روانی با اصطلاحات و مبانی فقهی-حقوقی، نیازمند بحث‌های مستقل در این زمینه است.[۲]
در پژوهش کتاب موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق، بر توصیف موضوع‌شناسی مسئله با رهیافت پزشکی، تأثیر شدت و ضعف اختلالات روانی در ازاله اراده تکیه شده است. همچنین به وجه افتراق جنون با حالات مشابه و تعیین معیارهای مشخص در شناخت این نوع از اختلالات اشاره شده و ضمن ارائه جدول اختلالات روانی بر اساس نسخه DSM-5 در خصوص مصادیق و دامنه اختلالات روانی، دیدگاه فقهای امامیه درباره این موضوع منعکس شده است.[۳]
ساختار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق، از کتاب‌های موضوع‌شناسانه احکام فقهی به کوشش حمیده ستوده پژوهش شده است. این اثر در یک جلد و ۲۶۸ صفحه توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار و با همکاری مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی در سال ۱۳۹۹ش در قم چاپ و منتشر شد.[۴]
سرفصل‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برخی از مهمترین سرفصل‌های کتاب عبارتند از:[۵]
- بررسی اختلالات روانی از دیدگاه روانپزشکی
- اختلالات روانی و طبقه‌بندی آن
- بررسی جنون در فقه و حقوق
- ابعاد ومبانی فقهی جنون
- نقش جنون در حقوق موضوعه
- فتوا و استفتائات
- فتاوای اختصاصی
- پرسش‌های جدید فقهی
جستار وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ ستوده، حمید، موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق، نشر مرکز فقهی ائمه اطهار، قم، ۱۳۹۹ش، مقدمه.
- ↑ ستوده، حمید، موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق، نشر مرکز فقهی ائمه اطهار، قم، ۱۳۹۹ش، مقدمه.
- ↑ ستوده، حمید، موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق، نشر مرکز فقهی ائمه اطهار، قم، ۱۳۹۹ش، مقدمه.
- ↑ ستوده، حمید، موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق، نشر مرکز فقهی ائمه اطهار، قم، ۱۳۹۹ش.
- ↑ ستوده، حمید، موضوع‌شناسی اختلالات روانی از منظر فقه و حقوق، نشر مرکز فقهی ائمه اطهار، قم، ۱۳۹۹ش.