نیمه اول اجتهاد (کتاب)
نیمه اول اجتهاد (روش شناخت موضوعات)، عنوان کتابی پیرامون موضوعشناسی احکام فقهی است. این کتاب به روش شناخت موضوعات احکام فقهی پرداخته شده است. و در چهار فصل مفاهیم، کلیات، روش شناخت موضوعات شرعی و روش شناخت موضوعات عرفی تنظیم شده است.[۱]
این کتاب از پژوهشهای گروه بنیادین مرکز موضوعشناسی احکام فقهی است که توسط حجتالله بیات نوشته شده است.[۲]
به گفته نویسنده پیرامون ضرورت این اثر؛ ملازمه بین حکم، موضوع و رابطه بین ایندو نزد فقیهان از بدیهیّات است و مطالب اشارهوار فراون و البته گاه پراکندهای در مباحث مختلف اصولی و فقهی درباره مناسبات موضوع و حکم وجود دارد؛ اما بهجهت علمی و تاریخی از طرف فقهای اسلام به آن میزان که درباره استنباط احکام مباحث مبسوط مطرح شده است، در زمینه شناخت موضوعات احکام، چندان کار گسترده، عمیق و مستقلی صورت نگرفته است.[۳]
از آنجا که موضوعات و احکام شرعی با هم رابطهای ناگسستنی دارند، ناآشنایی با موضوعات احکام فقهی و موضوعشناسی میتواند، استنباط احکام و نتایج آن را دچار اختلال کند. بنابراین در این کتاب پیرامون شناخت موضوعات، کار علمی زیر صورت گرفته است:
- شناخت مقوله موضوع و مباحث پیرامونی آن
- روش شناخت موضوعات
- بررسی موضوعات خاص و مرتبط با «فقه مضاف» بر اساس روشهای مناسب در هر کدام از رشتههای علمی.[۴]
به باور محقق کتاب، تفاوتهای اساسی که میان موضوعات در علوم مختلف با یکدیگر وجود دارد و همچنین تفاوتهای میان حکم و موضوع، در شناخت هر یک از موضوعات تأثیرگذار است؛ بهویژه بهجهت منبع، ابزار و مرجع شناخت، افزون بر پیوند موضوعات احکام با علوم و فنون مختلف، گستردگی موضوعات جدید و تخصصی شدن علوم در عصر ما(قرن ۱۵ شمسی)، ضرورت توجه ویژه به روش شناخت موضوعات احکام فقهی را دوچندان کرده است.[۵]
این کتاب در چهار فصل تنظیم شده است:
- تعاریف و کلیات
- انواع موضوع، فرایند و متصدیان شناخت آنها
- روش شناخت موضوعات شرعی
- روش شناخت موضوعات عرفی[۶]
کتاب «نیمه اول اجتهاد (روش شناخت موضوعات)» در زمستان ۱۴۰۱ش در ۲۹۵ صفحه و با قطع وزیری از سوی انتشارات مرکز موضوعشناسی منتشر شد.[۷]
جستار وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- فهرست آثار مرکز موضوعشناسی احکام فقهی
- موضوعشناسی دانشی نو (کتاب)
- آشنایی با موضوعشناسی فقهی (کتاب)
- موضوعشناسی فقهی از منظر مراجع (کتاب)
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ بیات، حجتالله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
- ↑ بیات، حجتالله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
- ↑ بیات، حجتالله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
- ↑ بیات، حجتالله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
- ↑ بیات، حجتالله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
- ↑ بیات، حجتالله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
- ↑ بیات، حجتالله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.