نیمه اول اجتهاد (کتاب)

از ویکی‌موضوع
اطلاعات عمومی
عنوان اصلینیمه اول اجتهاد (روش شناخت موضوعات)
نویسندهحجت‌الله بیات
تاریخ نگارش۱۴۰۱ش
موضوعموضوع‌شناسی احکام فقهی
زبانفارسی
تعداد جلد۱
تعداد صفحات۳۱۴
قطعوزیری
ناشرنشر موضوع‌شناسی
محل نشرقم
تاریخ نشر۱۴۰۱ش


نیمه اول اجتهاد (روش شناخت موضوعات)، عنوان کتابی پیرامون موضوع‌شناسی احکام فقهی است. این کتاب به روش شناخت موضوعات احکام فقهی پرداخته شده است. و در چهار فصل مفاهیم، کلیات، روش شناخت موضوعات شرعی و روش شناخت موضوعات عرفی تنظیم شده است.[۱]

این کتاب از پژوهش‌های گروه بنیادین مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی است که توسط حجت‌الله بیات نوشته شده است.[۲]

به گفته نویسنده پیرامون ضرورت این اثر؛ ملازمه بین حکم، موضوع و رابطه بین این‌دو نزد فقیهان از بدیهیّات است و مطالب اشاره‌وار فراون و البته گاه پراکنده‌ای در مباحث مختلف اصولی و فقهی درباره مناسبات موضوع و حکم وجود دارد؛ اما به‌جهت علمی و تاریخی از طرف فقهای اسلام به آن میزان که درباره استنباط احکام مباحث مبسوط مطرح شده است، در زمینه شناخت موضوعات احکام، چندان کار گسترده، عمیق و مستقلی صورت نگرفته است.[۳]

از آنجا که موضوعات و احکام شرعی با هم رابطه‌ای ناگسستنی دارند، ناآشنایی با موضوعات احکام فقهی و موضوع‌شناسی می‌تواند، استنباط احکام و نتایج آن را دچار اختلال کند. بنابراین در این کتاب پیرامون شناخت موضوعات، کار علمی زیر صورت گرفته است:

  • شناخت مقوله موضوع و مباحث پیرامونی آن
  • روش شناخت موضوعات
  • بررسی موضوعات خاص و مرتبط با «فقه مضاف» بر اساس روش‌های مناسب در هر کدام از رشته‌های علمی.[۴]

به باور محقق کتاب، تفاوت‌های اساسی که میان موضوعات در علوم مختلف با یکدیگر وجود دارد و همچنین تفاوت‌های میان حکم و موضوع، در شناخت هر یک از موضوعات تأثیرگذار است؛ به‌ویژه به‌جهت منبع، ابزار و مرجع شناخت، افزون بر پیوند موضوعات احکام با علوم و فنون مختلف، گستردگی موضوعات جدید و تخصصی شدن علوم در عصر ما(قرن ۱۵ شمسی)، ضرورت توجه ویژه به روش شناخت موضوعات احکام فقهی را دوچندان کرده است.[۵]

این کتاب در چهار فصل تنظیم شده است:

  • تعاریف و کلیات
  • انواع موضوع، فرایند و متصدیان شناخت آن‌ها
  • روش شناخت موضوعات شرعی
  • روش شناخت موضوعات عرفی[۶]

کتاب «نیمه اول اجتهاد (روش شناخت موضوعات)» در زمستان ۱۴۰۱ش در ۲۹۵ صفحه و با قطع وزیری از سوی انتشارات مرکز موضوع‌شناسی منتشر شد.[۷]

جستار وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. بیات، حجت‌الله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
  2. بیات، حجت‌الله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
  3. بیات، حجت‌الله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
  4. بیات، حجت‌الله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
  5. بیات، حجت‌الله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
  6. بیات، حجت‌الله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
  7. بیات، حجت‌الله، موضوع شناسی، قم چاپ اول، ۱۴۰۱ش.