پلیکان پا خاکستری
 | |
| نام اصلی | پلیکان پا خاکستری |
|---|---|
| نام علمی | Pelecanus crispus |
| نام‌های دیگر | مرغ سقای خاکستری • مرغ سقای کاکُلی |
| گونه | پلیکان‌سانان |
| زیستگاه | اوراسیا، جنوب شرقی اروپا، هند، چین، تایوان |
| تغذیه | ماهی، قورباغه، سخت‌پوستان، نرم‌تنان و فراورده‌های آبی |
| ویژگی | توانایی نگه‌داشتن بال در حین پرواز (صفیف) |
| حکم فقهی | حرام‌گوشت |
پلیکان خاکستری یا مرغ سقای خاکستری یا مرغ سقای کاکُلی پرنده‌ای حرام‌گوشت است. این پرنده از راسته پلیکان‌سانان و خانواده پلیکانان است. طول بال این پرنده حدود ۱۷۰ سانتی‌متر و وزن آن تا ۱۵ کیلوگرم می‌رسد. این پرنده بزرگ‌ترین پلیکان آب شیرین در رقابت با برخی از قوهای بزرگ است و حتی یکی از بزرگ‌ترین پرندگان به‌شمار می‌رود. این پرنده در مواقعی از سال مهاجرت داشته و در زمستان‌ها به مناطق گرم تر مهاجرت می‌کند. تا کنون زیرگونه ای برای این پرنده ثبت نشده است. محل زندگی پلیکان پاخاکستری از سراسر اوراسیا، جنوب شرقی اروپا تا هند و چین و تایوان است. غذای این پرنده، ماهی، دوزیستان و پرندگان کوچک است.
مشخصات ظاهری[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پلیکان پا خاکستری پرنده ای است بسیار بزرگ که کمی از پلیکان سفید بزرگتر است. اندازه آن از ۱۶۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر می باشد. این پرنده نیز مانند پلیکان سفید منقار زرد و درازی دارد که منقار پائینی آن به کیسه ای بزرگ تبدیل شده است. تفاوت این دو پرنده در این است که رنگ پر و بال پلیکان سفید، مخصوصاً در فصل زاد و ولد سفید مایل به صورتی است درحالی که رنگ این پلبکان، در ناحیه پشتی سفید چرک و در نواحی شکمی تقریباً سفید متمایل به خاکستری است.[۱]
پرهای این پرنده بلند و مجعد روی سری و پشت گردن است و همچنین رنگ پاها که سربی رنگ است. در صورتی که رنگ پاهای پلیکان سفید صورتی و گوشتی رنگ می‌باشد دیگر اینکه رنگ چشم در اولی زرد رنگ و در دومی اغلب قرمز رنگ می‌باشد.
پلیکان پا خاکستری بالغ لکه بزرگ و زرد رنگی درزیر گلویش مشاهده می‌شود و رنگ شاهپرهای نخستین بالهایش قهوه ای تیره می‌باشد.[۲]
تغذیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
غذای عمده این پرنده ماهی و قورباغه است و از سخت پوستان و نرم تنان و فراورده‌های آبی تغذیه می‌کند. به هنگام تغذیه طعمه را هر چند بزرگ، همراه آب وارد کیسه منقار خود می‌کند و پس از بستن حدودی لبه‌های منقار، آب اضافی را خارج می‌کند و با بالا بردن سر طعمه را وارد گلوی خود می‌کند.[۳]
زیستگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
اغلب در باتلاقها و مردابهای کم عمق ساحلی و آبهای وسیع داخل خشکی دیده می‌شود و در نیزارها به صورت جمعی زندگی وآشیانه سازی می‌کنند.[۴]
حکم فقهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این پرنده دارای چینه‌دان، سنگ‌دان و خارک پشت پا نمی‌باشد و نگه داشتن بال (صفیف) او بیشتر است بنابر این طبق نظر همه فقها «حرام‌گوشت» است.[۵]
حکم فضله[ویرایش | ویرایش مبدأ]
طبق نظر مشهور فقها فضله این پرنده پاک است.[۶]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
- ↑ زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
- ↑ توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ۱، ص ۶۹، مسأله ۸۴ و ۸۵.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.