سنگدان
سنگدان یک اندام قدرتمند در دستگاه گوارش پرنده است که غذا را بهصورت فیزیکی خرد و آسیاب میکند. از منظر فقهی، داشتن سنگدان یکی از نشانههای اصلی حلالگوشت بودن پرنده است. در صورت شک در حلیت پرندهای، وجود سنگدان حکم به حلالیت آن میدهد.
معنی سنگدان[ویرایش | ویرایش مبدأ]
سنگدان از دو ماهیچه قوی تشکیل شده است که همچون دندان پرنده عمل میکند. سنگدان پوشش ضخیمی دارد که از عضلات آن محافظت میکند. تمامی مواد از غذای مصرفی، ترشحات بزاقی و اسیدها و آنزیمهای پیش معده وارد سنگدان شده و در نهایت در این مکان آسیاب، مخلوط و له میشوند. در واقع سنگدان یک اندام قدرتمند است که ذرات غذا را به صورت فیزیکی خرد کرده تا کار آنزیمها سادهتر شده و با هم مخلوط شوند.
در پرندگان، سنگدان از پیشمعده به وسیله مجرای تنگ و کوتاهی جدا میشود. شکل آن بیضی است و داخل آن از دو بخش ماهیچهای محکم تشکیل شده است. عمل این عضو در گوارش پرندگان بسیار مهم است؛ زیرا ماکیان بدون دندان یا عضو خردکنندۀ غذا هستند. پس از آنکه غذا داخل چینهدان نرم شد و در داخل پیشمعده با شیرۀ معده آغشته شد، در درون سنگدان به وسیله حرکت شدید و انقباضهای ماهیچهای خرد میشود.
معمولاً درون سنگدان تعدادی سنگریزه وجود دارد که پرنده بهطور طبیعی آنها را همراه غذا یا بهطور جداگانه قبل از غذا میبلعد. از این رو، این سنگریزهها همراه با انقباضهای شدید سنگدان باعث خرد شدن غذا و در نتیجه گوارش غذا به پرنده کمک میکنند. هنگامی که غذا بهخوبی در سنگدان خرد و بهصورت یکنواخت و نیمهمایع درآمد، بهطرف دوازدهه و روده دراز رانده میشود.
از جمله نشانههای حلال گوشت بودن پرنده داشتن سنگدان میباشد.
در موارد شک در حلیت و حرمت پرندهاى، سنگدان داشتن یکى از نشانههاى حلال گوشت بودن آن است.[۱]
-
چینهدان مرغ
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ جواهر الکلام ج۳۶، ص۳۰۶.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۵۴۱-۵۴۲.
- Lake, PE (1981). "Male genital organs". In King AS, McLelland J. Form and function in birds. 2. New York: Academic. pp. 1–61.