هما

از ویکی‌موضوع
هُما
عقاب‌سانان
اطلاعات عمومی
نام اصلیهُما
نام عربینَسر أَبو ذَقن
نام انگلیسیLammergeier
نام علمیGypaetus barbatus
گونهعقاب‌سانان
زیستگاهکوهستان‌های بلند و دور افتاده به صورت جفت جفت
تغذیهاستخوان‌های لاشه دیگر حیوانان
سیخک پشت پاندارد
چینه‌دانندارد
سنگ‌دانندارد
حکم فقهیحرام‌گوشت
حکم فضلهطبق فتوای امام خمینی (ره) نجس و طبق فتوای مشهور فقها پاک است.


هُما پرنده‌ای حرام‌گوشت است. پرنده‌ای است از خانواده لاشخورها که به‌وسیله بدن کشیده و بالهای بلند و دم لوزی شکلش در پرواز از سایر لاشخورها قابل تشخیص است. رنگ کمرش قهوه‌ای تیره است و با پرهای بلند و بزرگی پوشیده شده که طرح راه راه منظم و زیبایی را بر روی کمرش پدیدار می‌نماید.[۱]

مشخصات ظاهری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اندازه این پرنده ۱۰۲ تا ۱۱۰ سانتی‌متر است؛ سر، گردن و سطح شکمیش حنایی رنگ است که در گلو و سینه خرمایی رنگ‌تر و هرچه به سمت دمگاه می‌رود به سمت سفید متمایل تر می‌شود. پیشانی‌اش فاقد پر است و پوست سفید رنگ آن از فاصله نزدیک قابل دیدن است. روی چشمانش ابروی سیاه‎‌رنگ و پهنی وجود دارد که تا لبه‌های نوکش امتداد دارد و مانند سبیل در طرفین منقارش آویزان است. روی سینه‌اش خالهای قهوه‌ای نیم طوق مانندی وجود دارد که در پرواز نیز به خوبی قابل مشاهده است. پرهای دمش بزرگ و مانند بدنش تیره رنگ هستند. پرهای لبه‌های دم کوتاه تر از پرهای وسطی است و در پرواز دم مثلث شکلی را به وجود می‌آورند. پرنده نابالغ تیره رنگ‌تر است و سطح شکمی حنایی را ندارد. همچنین راه راه‌های روی سطح پشتی‌اش سفیدتر است و موجب می‌شود تا خال خال‌تر از بالغ‌ها به نظر برسد و رنگ سرش نیز سیاه است.[۲]

بیشتر از استخوان سایر موجودات برای تغذیه استفاده می‌کند و برای شکستن و تکه تکه کردن آنها، استخوان‌ها را از ارتفاعات بالا بر روی صخره‌ها رها می‌کند. طول بال باز این پرنده بسیار زیاد است و نسبت به سایر لاشخور ها رفتارهای بی سر و صدا تری از خود نشان می‌دهد.

در پرواز دم بلند، تیره و مثلث شکل و بالهای بلند و سیاه رنگش در تضاد با سطح شکمی روشن ترش به خوبی قابل تشخیص است و پاهایش به طور واضحی در زیر دمش قرار دارد.

رنگ چشم‌هایش قرمز است که هرچه به سمت مردم چشمش می‌رود به رنگ سفید متمایل می شود. منقار و پاهایش خاکستری رنگ است. [۳]

زیستگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در کوهستان‌های بلند و دور افتاده به صورت جفت جفت زندگی می‌کنند و در غارهای مشرف به دره آشیانه می‌سازند. در ایران به تعداد نسبتا اندک دیده می‌شوند.[۴]

تغذیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

معمولا از استخوان‌های لاشه دیگر حیوانان تغذیه می‌کند.[۵]

حکم فقهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سیخک پا : ندارد چینه دان : ندارد بال : صفیف بودنش بیشتر است (بال باز بودنش بیشتر است) و طبق نظر همه فقها حرام‌گوشت است.[۶]

حکم فضله[ویرایش | ویرایش مبدأ]

طبق فتوای امام خمینی (ره) نجس و طبق فتوای مشهور فقها پاک است.[۷]

گالری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۱۴.
  2. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۱۴.
  3. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۱۴.
  4. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۱۴.
  5. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۱۴.
  6. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۱۴.
  7. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‏۱، ص ۶۹، مسأله ۸۴ و ۸۵.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
  • منصوری، جمشید. راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، ۱۳۹۲ش.