کرکس

کرکس (دال)

عقاب‌سانان
اطلاعات عمومی
نام اصلی	کرکس (دال)
نام عربی	نسر أسمر
نام انگلیسی	Griffon Vulture
نام علمی	Gyps fulvus
نام‌های دیگر	دال
گونه	عقاب‌سانان
زیستگاه	روی تخته سنگ‌ها
تغذیه	عمدتا از مردار
سیخک پشت پا	ندارد
چینه‌دان	ندارد
سنگ‌دان	ندارد
حکم فقهی	حرام‌گوشت
حکم فضله	طبق فتوای امام خمینی (ره) نجس و طبق فتوای مشهور فقها پاک است.

کرکس یا دال پرنده‌ای حرام‌گوشت است. لاشخور سفید و کوچکی است با بالهای دراز و سری بدون پر که پرهای گردنش انبوه و حالت افشان دارد.

مشخصات ظاهری

اندازه این پرنده ۵۳ تا ۶۵ سانتی‌متر است، این پرنده دارای پر و بالی به رنگ سفید و شاهپرهای اولیه و ثانویه سیاه رنگی می‌باشد که در حالت پرواز تضاد رنگی شدید در بالها ایجاد می‌کند. سرش بدون پر و دارای پوستی به رنگ زرد است که اطراف چشم پرنده را احاطه کرده است. منقاری بلند و باریک و زرد رنگ دارد که نیمه فوقانی آن قلاب مانند می‌باشد و نوک منقارش سیاه‌رنگ است. سوراخ بینی‌اش مانند شکاف عریضی روی منقارش نمایان است. در بعضی از کرکس‌ها پرهای سینه و پرهای بالشان به رنگ سفید چرک تا نخودی می باشد. پاهایش خاکستری متمایل به صورتی است دمی سه گوش و سفید دارد. پرنده ماده کمی از پرنده نر بزرگتر است. پرنده نابالغ تیره رنگ است و رنگ پر و بالش از قهوه‌ای تیره تا سفید چرک تغییر می‌کند و با افزایش سن رنگش روشن‌تر می‌شود.

زیستگاه

در مناطق مختلف دیده می‌شود ولی معمولا روی تخته سنگ‌ها به سر می‌برد. روی صخره‌های مرتفع آشیانه سازی می‌کند.

تغذیه

عمدتا از مردار تغذیه می‌کند. معمولا منتظر می‌ماند تا از باقیمانده غذای پرندگان بزرگتر استفاده کند.

کرکس پرنده فرصت طلبی است و در صورتی که به تخم پرندگان و یا خزندگان دسترسی پیدا کند، سنگی را به منقار گرفته و با آن به تخم پرندگان ضربه می‌زند تا آنها را بشکند و از محتویات آنها تغذیه کند. گاهی در لابلای زباله ها و پسماندها به دنبال غذا می‌گردد.

حکم فقهی

سیخک پا : ندارد
چینه دان : ندارد
بال : صفیف بودنش بیشتر است (بال باز بودنش بیشتر است) و طبق نظر همه فقها حرام‌گوشت است.

حکم فضله

طبق فتوای امام خمینی (ره) نجس و طبق فتوای مشهور فقها پاک است.

گالری

• 
• 
• 
• 
  نقشه پراکنش

منابع

• زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
• منصوری، جمشید. راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، ۱۳۹۲ش.