دلیجه

از ویکی‌موضوع
دِلیجِه
شاهین‌سانان
اطلاعات عمومی
نام اصلیدِلیجِه
نام عربیالعَوسَقُ
نام انگلیسیKestrel
نام علمیFalco tinnunculus
گونهشاهین‌سانان
زیستگاهعلفزارها، کشتزارها، مناطق باز و گاهی در شهرها
تغذیهپستانداران کوچک به خصوص موش‌ها و یا پرندگان کوچک ( عمدتا گنجشک )
سیخک پشت پاندارد
چینه‌دانندارد
سنگ‌دانندارد
حکم فقهیحرام‌گوشت
حکم فضلهطبق فتوای امام خمینی (ره) نجس و طبق فتوای مشهور فقها پاک است.


دِلیجِه پرنده‌ای حرام‌گوشت است. این پرنده شکاری کوچکی است از خانواده شاهین‌ها با بال‌های نوک تیز که معمولا در پرواز درجا بال می‌زند.[۱]

مشخصات ظاهری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اندازه این پرنده ۳۴ سانتی‌متر است؛ پرنده نر سطح پشتی بلوطی مایل به نارنجی با لکه‌های سیاه وسینه و سطح شکمی نخودی با رگه‌های طولی سیاه دارد. تارک و پس سرش به رنگ خاکستری می‌باشند و نوار شاربی باریکش سیاه رنگ است. حلقه چشمی زرد رنگی دارد. شاهپرهای اولیه بال سیاه هستند و خال‌های سفید ریزی بر روی آنها وجود دارد.

دمگاه و دمش به رنگ خاکستری است و در هر دو جنس نر و ماده یک نوار عرضی پهن سیاه که به نوار عرضی باریک سفیدی ختم می‌شود در انتهای دم مشاهده می‌گردد.

پرنده ماده بزرگتر بوده و تارک، سطح پشتی و دمی به رنگ قهوه‌ای مایل به خرمایی با نقاط سیاه راهراه دارد. سطح شکمی پرنده ماده نخودی با رگه‌های طولی قهوه‌ای تیره است و زیر گلویش اندکی روشنتر می‌باشد. شاهپرهای اولیه بال قهوه‌ای مایل سیاه هستند و هر دو جنس پرنده نر و ماده پاهایی زرد با پنجه‌های سیاه دارند.

پرنده نابالغ شبیه پرنده ماده است اما رگه‌های سطح شکمیش بیشتر است. پرواز دلیجه شامل بال زدن‌های سریع، درجا بال زدن و بالبازروی‌های اتفاقی است.[۲]

زیستگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در علفزارها، کشتزارها، مناطق باز و گاهی در شهرها دیده می‌شود. در لانه متروک دیگر پرندگان و یا روی صخره‌ها، ساختمان‌ها و گاهی در شکاف درخت‌ها آشیانه می‌سازد.[۳]

تغذیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از پستانداران کوچک به خصوص موش‌ها و یا پرندگان کوچک ( عمدتا گنجشک ) تغذیه می‌کند. قدرت بینایی بالا، این پرنده را قادر می‌سازد تا از راه دور طعمه‌های کوچک را به خوبی ببیند. بعضا از خفاش، قورباغه، مارمولک‌ها و امثال آنها نیز غذای خود را تامین می‌کند.[۴]

حکم فقهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • سیخک پا : ندارد
  • چینه دان : ندارد
  • بال : صفیف بودنش بیشتر است (بال باز بودنش بیشتر است) و طبق نظر همه فقها حرام‌گوشت است.[۵]

حکم فضله[ویرایش | ویرایش مبدأ]

طبق فتوای امام خمینی (ره) نجس و طبق فتوای مشهور فقها پاک است.[۶]

گالری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۳۰.
  2. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۳۴.
  3. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۳۴.
  4. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۳۴.
  5. زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۳۴.
  6. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‏۱، ص ۶۹، مسأله ۸۴ و ۸۵.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
  • منصوری، جمشید، راهنمای پرندگان ایران، نشر فرزانه، ۱۳۹۲ش.