چنگر نوکسرخ
| درنا سانان | |
| اطلاعات عمومی | |
|---|---|
| نام اصلی | چَنگر نوک سرخ |
| نام عربی | دَجاجَة الماءِ |
| نام انگلیسی | Moorhen |
| نام علمی | Gallinula chloropus |
| نامهای دیگر | یِلوه حنایی |
| گونه | درنا سانان |
| زیستگاه | آبگیرها، رودهای آرام، باتلاقها و علفزارها در نیزارها و بوتهزارهای نزدیک به آب |
| تغذیه | گیاهان آبزی و هوازی |
| حکم فقهی | حلالگوشت |
| حکم فضله | طبق فتوای مشهور فقها پاک است. |
چَنگر نوک سرخ از پرندگان حلالگوشت، از راسته درنا سانان است. این پرنده آبزی از خانواده یلوه با سری کوچک و بدنی فربه با پر و بالی به رنگ سیاه که اغلب در حاشیه آبهای کم عمق و مسطح دیده میشود. [۱]
توصیف ظاهری[ویرایش | ویرایش مبدأ]
اندازه این پرنده ۳۲ سانتیمتر است؛ پرنده نر و ماده همشکل هستند. منقار و سپر پیشانی آن قرمز و نوک منقارش زرد میباشد و این از نشانههای کلیدی تشخیص این پرنده محسوب میشود. پاهایی بلند و پنجههایی با انگشتانی بند بند با لبههایی کنگرهدار و زرد مایل به سبز با حلقهای قرمز در بالای مفصل پا، به طوری که وی را قادر میسازد تا به خوبی شنا کند و بر روی برگها و گیاهان شناور به خوبی راه برود و غذای خود را جستجو کند. چشمانش قهوهای مایل به قرمز است، نوار سفید، نامنظم و مشخصی در ناحیه پهلوهایش دارد و همچنین پوشپرهای سفید زیر دم که در وسط نوار سیاه رنگی دارد و هنگام پرواز به خوبی نمایان است.
پرنده نابالغ قهوهای مایل به خاکستری پر رنگ است با شکمی روشنتر و پیشانی و منقار قهوهای مایل به سبز .
چنگر نوک سرخ در هنگام احساس خطر دم خود را مرتبا تکان میدهد و در حالی که سر و گردن را به جلو داده است ماهرانه و با قدرت شنا میکند و گاهی اوقات هم غوطه میزند. هنگام برخاستن از آب، ابتدا در سطح آب میدود و پس از سرعت گرفتن به پرواز در میآید. معمولا در ارتفاع کم و با پاهای آویزان پرواز میکند و در هنگام ترس بیشتر در سطح آب میدود. دائما درون گیاهان در حال جستجو است و در فصل زمستان اغلب بطور دسته جمعی تغذیه میکنند.
جوجهها سیاه با پرزهایی کم پشت در ناحیه سر و منقاری سرخ با نوکی زرد رنگ دارند و پرنده نابالغ قهوهای مایل به خاکستری پررنگ با شکمی تقریبا سفید و پیشانی و منقار قهوهای مایل به سبز میباشد. [۲]
زیستگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
آبگیرها، رودهای آرام، باتلاقها و علفزارها در نیزارها و بوتهزارهای نزدیک به آب و گاهی روی درختها و آشیانه متروک پرندگان دیگر لانهسازی و زادوولد میکند. [۳]
تغذیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بیشتر از گیاهان آبزی و هوازی تغذیه میکنند، دانهها، برگها، جوانهها چمنها و از حشرات و نرم تنان لابه لای نیها و ساقه و برگ گیاهان و همچنین از جوندگان و پرندگان کوچک نیز تغذیه میکنند.[۴]
حکم فقهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این پرنده دارای چینهدان و سنگدان میباشد بنابر این طبق نظر همه فقها «حلال گوشت» است.[۵]
حکم فضله[ویرایش | ویرایش مبدأ]
طبق نظر مشهور فقها فضله این پرنده پاک است.[۶]
نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
-
نقشه پراکنش
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۵۹.
- ↑ زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۵۹.
- ↑ زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۵۹.
- ↑ زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۵۹.
- ↑ زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۵۳.
- ↑ توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ۱، ص ۶۹، مسئله ۸۴ و ۸۵.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
- منصوری، جمشید، راهنمای پرندگان ایران، نشر فرزانه، ۱۳۹۲ش.