کبک چوکار

از ویکی‌موضوع
کبک چوکار
ماکیان‌سانان
اطلاعات عمومی
نام اصلیکبک چوکار
نام عربیحجل شوکار
نام انگلیسیChukar partridge
نام علمیAlectoris chukar
گونهماکیان‌سانان
زیستگاهدامنه‌ها و شیب‌های کوهستانی باز و سنگلاخ
تغذیهدانه‌های غلات، جوانه‌ها، برگ‌ها و میوه‌های انگوری و از حشراتی مانند ملخ، سنجاقک و کرم‌ها
سیخک پشت پادارد
چینه‌داندارد
سنگ‌داندارد
حکم فقهیحلال
حکم فضلهطبق فتوای مشهور فقها پاک است.


کبک چوکار از پرندگان حلال‌گوشت و از راسته ماکیان است. این پرنده زیبا و آرام، به صورت وحشی در دشت‌ها، دامنه‌ها و کوهپایه‌های نواحی وسیعی از نقاط جهان پراکنده است.[۱]

توصیف ظاهری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کبک چوکار بالغ پر و بالی خاکستری مایل به قهوه‌ای دارد که در ناحیه پشتی پررنگ‌تر و در سطح شکم روشن‌تر است. صورت و گلویش سفید مایل به نخودی است و به نوار سیاهی که از پیشانیش شروع و از چشمانش عبور و به جلو سینه‌اش می‌رسد محدود می‌شود.

پهلوهایش سفید و مزین به نوارهای عرضی نسبتاً پهن سیاه آمیخته به رنگ بلوطی می‌باشد. پوش پرهای ناحیه زیر دمگاهش نخودی و شاه پرهای کناری دمش خرمایی رنگ است که در پرواز به خوبی نمایان می‌شود. نوکش کوتاه و قرمز رنگ است. چشمانش قهوه‌ای مایل به سیاه و پلک‌ها و دور چشمش قرمز است. پوش پرهای ریز ناحیه گوشش از نزدیک بلوطی به نظر می‌رسد. پاهایش قرمز و در ساق پا و کمی بالاتر از انگشت عقبی برآمدگی سیخک مانندی به نام مهمیز دیده می‌شود که در پرنده نر مشخص‌تر است.

اصولاً پرنده نر و ماده هم رنگ می‌باشند با این تفاوت که پرنده نر کمی درشت‌تر با سری گرد و گردنی کلفت است، در حالی که پرنده ماده سری بیضی شکل و بدنی کشیده‌تر دارد. راه رفتنشان آرام و خرامان است و اغلب به‌صورت جفت جفت و احیاناً به صورت دسته‌های کوچکی دیده می‌شوند. هنگام احساس خطر با سرعت بیشتر به سمت سربالایی کوهستان می‌دود. پروازش پر صدا و مستقیم است و با بال زدن‌های کم دامنه و مداوم همراه است. در فصل زاد و ولد سر و صدای زیادی دارد.[۲]

زیستگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کبک‌ها در دامنه‌ها و شیب‌های کوهستانی باز و سنگلاخ دیده می‌شوند و اغلب صبح زود و یا عصر در اطراف چشمه‌ها برای آب خورن به صورت چندتایی جمع می‌شوند. در میان بوته‌های کوتاه و بین صخره‌ها آشیانه می‌سازند.[۳]

تغذیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

از دانه‌های غلات، جوانه‌ها، برگ‌ها و میوه‌های انگوری و از حشراتی مانند ملخ، سنجاقک و کرم‌ها تغذیه می‌کند.[۴]

حکم فقهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این پرنده دارای چینه‌دان، سنگ‌دان و خارک پشت پا می‌باشد بنابر این طبق نظر همه فقها «حلال گوشت» است.[۵]

حکم فضله[ویرایش | ویرایش مبدأ]

طبق نظر مشهور فقها فضله این پرنده پاک است.[۶]

نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۴۶.
  2. زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۴۶.
  3. زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۴۶.
  4. زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۴۶.
  5. زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۴۶.
  6. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‏۱، ص ۶۹، مسئله ۸۴ و ۸۵.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • زارعی زیاری، حسین، اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
  • منصوری، جمشید، راهنمای پرندگان ایران، نشر فرزانه، ۱۳۹۲ش.