کبک دری

کبک دَری

ماکیان‌سانان
اطلاعات عمومی
نام اصلی	کبک دَری
نام عربی	تَدَرُّج الثَّلج القَزوینی
نام انگلیسی	Caspian Snowcock
نام علمی	Tetraogallus caspius
گونه	ماکیان‌سانان
زیستگاه	ارتفاعات زاگرس و البرز، نواحی غرب و شمال غربی ایران
تغذیه	دانه‌ها، مواد گیاهی، سبزیجات و گیاهان روئیده پای درختچه‌ها و لا به لای سنگ‌ها و ریشه و میوه درختان کوهی
سیخک پشت پا	دارد
چینه‌دان	دارد
سنگ‌دان	دارد
حکم فقهی	حلال
حکم فضله	طبق فتوای مشهور فقها پاک است.

کبک دَری از پرندگان حلال‌گوشت، از راسته ماکیان است. این پرنده در خطر انقراض و بومی ایران است. حکم فقهی آن به دلیل داشتن چینه‌دان، سنگ‌دان و سیخک (خارک) پشت پا، طبق نظر همه فقها، حلال‌گوشت است. همچنین، بر اساس نظر مشهور فقها، فضله این پرنده پاک محسوب می‌شود.

توصیف ظاهری

کبک دری از جمله پرندگان درحال انقراض است. بسیار محتاط است و اغلب با جفت خود، در قله‌های مرتفع صخره‌ای و پرتگاه‌های تند و پرشیب با گیاهان کم و پراکنده و در ارتفاعات بیش از ۳۵۰۰ متری زندگی می‌کند. رنگ این پرنده به‌طور کلی خاکستری مایل به نخودی است که با رگه‌های قهوه‌ای و سفید موج داری همراه است. این خطوط در سطح شکم کمتر و در پهلوها بیشتر نمایان است. دو سوم طول شاه پرهای اولیه و ثانوی بال از سمت قاعده سفید رنگ است که در موقع پرواز به صورت نوار پهنی در زیر بال نمایان می‌گردد.

از مشخصات آن می‌توان به داشتن تارک و خط کنار گردن خاکستری پر رنگ و خط ابروی سفید که به صورت حلقه‌ای تا زیر گردن کشیده شده است اشاره کرد. گونه خاکستری با حاشیه سیاه و گلوی سفید، طرح خاصی را در صورت پرنده نر ایجاد می‌کند.

پرنده ماده در دو طرف گلو دارای پرهای خاکستری رنگ است و تضاد رنگی صورت در آن کمتر است. سطح سینه در هر دو جنس پوشیده از پرهای نخودی با خال‌های قهوه‌ای رنگ می‌باشد. پرنده نر در پاهایش سیخک دارد، ولی در پرنده ماده سیخک پا دیده نمی‌شود. دم پرنده نر در فصل زاد و ولد بلندتر شده و خط ابروئی آن زرد رنگ می‌شود.

پنج گونه با زیر گونه‌های متفاوتی از کبک دری وجود دارد که از نظر اندازه و رنگ اندکی با هم متفاوت می‌باشند.

وجه تمایز کبک دری کاسپین (دریای خزر) با کبک دری هیمالیا در این است که کبک دری کاسپین به‌طور کلی کم رنگ تر و فاقد لکه بلوطی رنگ در پشت گردن و دو طرف سر می‌باشد. همچنین به وسیله داشتن صورتی به رنگ خاکستری کم رنگ که در حاشیه متمایل به سیاه است مشخص می‌گردد.

زیستگاه

کبک دری از پرندگان بومی ایران می‌باشد و اغلب درارتفاعات سلسله جبال زاگرس و البرز، در نواحی غرب و شمال غربی ایران زاد و ولد و زمستان گذرانی می‌کند. آشیانه خود را در ارتفاعات بالا، زیر بوته‌ها، در شکاف و لا به لای سنگ‌ها و روی زمین می‌سازد.

تغذیه

بیشتر از دانه‌ها، مواد گیاهی، سبزیجات و گیاهان روئیده پای درختچه‌ها و لا به لای سنگ‌ها و ریشه و میوه درختان کوهی غذای خود را تأمین می‌کند.

حکم فقهی

این پرنده دارای چینه‌دان، سنگ‌دان و خارک پشت پا می‌باشد بنابر این طبق نظر همه فقها «حلال گوشت» است.

حکم فضله

طبق نظر مشهور فقها فضله این پرنده پاک است.

نگارخانه

• 
• 
• 
• 
  نقشه پراکنش