خوتکای کاکلی
| مرغابی سانان | |
 | |
| اطلاعات عمومی | |
|---|---|
| نام اصلی | خوتکای کاکلی |
| نام عربی | بط أعقف |
| نام انگلیسی | Falcated Duck |
| نام علمی | Anas falcata |
| گونه | مرغابی سانان |
| زیستگاه | نزدیک برکهها، رودخانهها، دریاچهها و باتلاق ها |
| تغذیه | گیاهان آبزی، ساقه و برگها و علفهای کنار رودخانهها و کرمها وحشرات پراکنده بروی سطح آب و لارو آنها |
| سیخک پشت پا | دارد |
| چینهدان | دارد |
| سنگدان | دارد |
| حکم فقهی | Hala'l(lawful)،حلال |
| حکم فضله | طبق فتوای مشهور فقها پاک است. |
خوتکای کاکلی پرندهای حلالگوشت است.
اردکی است روی آبچر از خانواده مرغابی که شبیه خوتکا است ولی از آن بزرگتر است. نر و ماده همشکل نیستند، پرنده نر قسمت اعظم صورتش را پرهای ریز مخملین به رنگ سبز براق با جلای سبز موجدار پوشش داده و آنرا از دیگر خوتکاها متمایز میسازد.
توصیف ظاهری[ویرایش | ویرایش مبدأ]
اندازه این پرنده ۴۵-۴۸ سانتیمتر است؛ این پوشش سبز مواج مانند کاکلی از پشت سرتا پس گردنش را فرا میگیرد و با تابش نور جلای آن از آبی تا بلوطی تغییر میکند تارکش قهوهای برنزی است و ادامهاش با پرهای کاکلش همراه میباشد. لکهای سفید در محل اتصال منقار به پیشانیاش دیده میشود.
مرز بین گلوی سفید وپرهای سفید بخش فوقانی سینهاش را نیم طوق هلالی شکل سیاه مایل به سبز در بر میگیرد. ادامه پرهای سفید سینه از پرهای خاکستری رنگی که به صورت نیم دایرههایی بر روی هم چیده شدهاند و زمینه فلس مانندی را تداعی میکنند، پوشیده شده است. سینه پرنده ماده نیز چنین است با این تفاوت که رنگ آن قهوهای است. از ناحیه انتهائی کمر پرنده نر پرهای بلند سیاه نوک تیز با کنارههای سفید به طرز زیبائی کنار هم چیده شده و تا انتهای دم و قدری فراتر از آن ادامه دارند و ناحیه دمگاه سیاه این خوتکای زیبا را پوشش میدهند دو لکه سفید، که یکی کوچک و دیگری بزرگتر است در طرفین دمگاه سیاه پرنده نر به چشم میخورند که با رنگ خاکستری بدنش تضاد چشمگیری دارند و در هنگام پرواز به خوبی قابل تشخیص میباشند.
لازم به ذکر است که سطح کمری پرنده نر به وسیله حاشیههای سفید پرهای نوک تیزی که سطح پشتی پرنده را پوشش میدهند سفید به نظر میآید و همچنین آینه بالی سبز خوش رنگی با حاشیههای سفید در هر دو جنس نر و ماده دیده میشوند. منقار و پردههای پای پرنده نر نسبت به پا و انگشتانش تیرهتر است. رنگ کلی پرو بال پرنده ماده قهوهای است و مانند ماده سر سبز و فیلوش حاشیههای روشنتر دور پرها از دور به شکل لکههای منظم قهوهای، نخودی دیده میشود. در دوران تولک و یا پر ریزی اوخر فصل تابستان رنگ پرنده نر و ماده تا حدودی به هم نزدیک میشود. رفتار این پرنده مانند سایر اردکهاست، پروازش سریع، کم دامنه و مداوم است.[۱]
زیستگاه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نزدیک برکهها، رودخانهها، دریاچهها و باتلاق ها دیده میشود و لانهاش را بر روی زمین، در نزدیکی آب و در زیر پوشش گیاهی میسازد.[۲]
تغذیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از گیاهان آبزی، ساقه و برگها و علفهای کنار رودخانهها و کرمها وحشرات پراکنده بروی سطح آب و لارو آنها تغذیه میکند . هنگام تغذیه از گیاهان آبزی، سر را به ته آب فرو میبرد و انتهای بدنش در سطح آب باقی میماند.[۳]
حکم فقهی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
این پرنده دارای چینهدان، سنگدان و خارک پشت پا می باشد بنابر این طبق نظر همه فقها «حلال گوشت» است.[۴]
حکم فضله[ویرایش | ویرایش مبدأ]
طبق نظر مشهور فقها فضله این پرنده پاک است.[۵]
گالری[ویرایش | ویرایش مبدأ]
-
خوتکای کاکلی نر -
خوتکای کاکلی ماده -
خوتکای کاکلی نر -
نقشه پراکنش
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۰۱.
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ر
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۰۱.
- ↑ زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش، ص ۱۰۱.
- ↑ توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ۱، ص ۶۹، مسئله ۸۴ و ۸۵.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- زارعی زیاری، حسین،اطلس فقهی پرندگان ایران، نشر معروف، ۱۳۹۳ش.
- منصوری، جمشید. راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، ۱۳۹۲ش.